Onbevlekt Ontvangen.

 

- Onbevlekte Ontvangenis van Maria, Peter Paul Rubens, geschilderd in (1628-29). Museo Nacional el Prado, Madrid.

De term “onbevlekt ontvangen” verwijst naar het katholieke dogma van de onbevlekte ontvangenis van Maria. Dit dogma stelt dat Maria, de moeder van Jezus, vanaf haar conceptie vrij was van de erfzonde. Dit betekent dat Maria zonder zonde werd verwekt en geboren, wat haar uniek maakt in de katholieke leer. Het feest van de Onbevlekte Ontvangenis wordt jaarlijks gevierd op 8 december, precies negen maanden voor het feest van de geboorte van Maria op 8 september. Maria werd met een niet door de erfzonde aangetaste ziel en lichaam ontvangen in de schoot van haar moeder Anna. Zij werd door God gevrijwaard van de besmetting van de erfzonde, met het oog op haar moederschap van haar zoon Jezus Christus, de verlosser van de wereld. Volgens de Katholieke geloofsleer bracht de bijzondere uitverkiezing van Maria met zich mee dat zij de enige mens in heel de geschiedenis is wier ziel nooit met enige zonde bevlekt geweest is, zelfs niet met de erfzonde. De erfzonde, ook wel oorsprongszonde genoemd, is een begrip in het christendom dat verwijst naar de zondigheid die ieder mens bij zijn geboorte bij zich draagt als gevolg van de zondeval van Adam en Eva. Volgens de christelijke leer betekent dit dat alle mensen geboren worden met een zondige natuur en een neiging tot zonde. Het idee van de erfzonde komt voort uit het Bijbelse verhaal van Adam en Eva in het hof van Eden. Toen zij ongehoorzaam waren aan God door te eten van de Boom van de kennis van goed en kwaad, werden zij en hun nakomelingen onderworpen aan zonde en dood. Dit concept is een hoeksteen van de verzoeningsleer in het christendom, omdat het de noodzaak van verlossing door Jezus Christus benadrukt. Het dogma werd op 8 december 1854 met de pauselijke bul Ineffabilis Deus afgekondigd door paus Pius IX en zette onder katholieken een nieuwe golf van Mariaverering in gang. Het kernargument voor de onbevlekte ontvangenis is de uitspraak van de engel Gabriel bij de begroeting dat ze vol is van genade (kecharitõmẽ). Omdat de onbevlekte ontvangenis niet expliciet in de Bijbel wordt vermeld, wordt deze lering door de protestantse kerken, de Oudkatholieke Kerk en de oosters-orthodoxe kerken afgewezen.

Nog even voor de goede orde, omdat hierover vaak verwarring bestaat, de onbevlekte ontvangenis heeft niet te maken met het feit dat Maria moeder werd van Jezus zonder geslachtsgemeenschap met Jozef. Wat vaak nog een misverstand blijkt te zijn onder katholieken.

Binnen de spirituele filosofie kan de onbevlekte ontvangenis worden gezien als een symbool van zuiverheid en goddelijke uitverkiezing. Het benadrukt het idee dat Maria een unieke rol had in het goddelijke plan, namelijk als moeder van Jezus Christus, de verlosser. Dit concept kan worden geïnterpreteerd als een manifestatie van de goddelijke genade en de mogelijkheid van menselijke perfectie door goddelijke interventie. Daarnaast kan het ook worden gezien als een metafoor voor de spirituele reis van de mens, waarbij de ziel streeft naar zuiverheid en eenheid met het goddelijke. Het idee dat Maria vanaf de conceptie vrij was van zonde, kan worden geïnterpreteerd als een ideaalbeeld van spirituele reinheid en de ultieme verbinding met het goddelijke. Binnen de boeddhistische filosofie zou de onbevlekte ontvangenis kunnen worden gezien als een symbool van zuiverheid en verlichting. Maria’s zuiverheid kan worden vergeleken met de staat van nirvana, waarin men vrij is van alle negatieve invloeden en verlangens. In het hindoeïsme zijn er verhalen over goddelijke geboorten, zoals die van Krishna en Rama, die zonder zonde en met een goddelijke missie worden geboren. De onbevlekte ontvangenis van Maria kan worden gezien als een parallel met deze verhalen, waarbij goddelijke interventie een rol speelt in de geboorte van een heilige figuur. Binnen de filosofie van Plato kan de onbevlekte ontvangenis worden gezien als een manifestatie van de Idee van het Goede. Maria’s zuiverheid en haar rol als moeder van Jezus kunnen worden geïnterpreteerd als een belichaming van de hoogste vorm van deugd en schoonheid. Hoewel de onbevlekte ontvangenis niet expliciet wordt erkend binnen de islam, wordt Maria (Maryam) wel hoog vereerd als een zuivere en heilige vrouw. De Koran beschrijft haar als iemand die door God is uitverkoren en gezegend, wat enige overeenkomsten vertoont met het christelijke concept van haar onbevlekte staat. Deze interacties tonen aan hoe de onbevlekte ontvangenis kan worden geplaatst binnen een breder spectrum van spirituele en filosofische ideeën, waarbij het concept van zuiverheid en goddelijke uitverkiezing centraal staat.

In mijn persoonlijke visie speelt de onbevlekte staat geen cruciale rol bij het spirituele aspect van mens-zijn. Los van meerdere specifieke religieuze dogma’s of concepten zoals de onbevlekte ontvangenis, draait de evolutie van de menselijke spiritualiteit meer om persoonlijke groei, innerlijke vrede, liefde en de zoektocht naar nieuwe mogelijkheden, naar betekenis en naar verbinding, naar eenheid. Wij kunnen en willen als mensen een schepper van leven en liefde respecteren op grond van de grootsheid van ons universum en tegelijkertijd uit angst door de nietigheid die wij als individuele mens ervaren. Het goddelijke zal immer als wolk in de lucht hangen en die sluier zal onze heldere hemel blijven bevlekken. Ik kan wachten tot ik te laat kom, maar nooit zijn dat ik te laat ben. De pen is duidelijk, het schrift onleesbaar. Niets is complexer en meer verwarrend dan de menselijke geest, ook niet bij deze semireligieuze beschouwing.

J.J.v.Verre.

Tijdreizen

- Tijdreizen.

 De term tijdreizen is een bijzonder en fascinerend onderwerp dat menigeen intrigeert. Binnen het ruimte-tijd continuüm, zoals beschreven door de relativiteitstheorie van Albert Einstein, zijn ruimte en tijd verweven tot één geheel. Dit betekent dat gebeurtenissen in het universum niet alleen in de ruimte plaatsvinden, maar ook in de tijd. Hoewel de theorieën van de relativiteitstheorie interessante mogelijkheden suggereren, zoals tijdvertraging bij hoge snelheden of in sterke zwaartekrachtvelden, blijft tijdreizen zoals we dat kennen uit sciencefiction boeken en films nog een onmogelijke opgave. Maar je moet nimmer denken in onmogelijkheden, indien je het “onmogelijke” wilt bereiken. Een onmogelijkheid is een uiting van een illusoire werkelijkheid. Indien je juist altijd van mogelijkheden uitgaat, zal je uiteindelijk zelfs de werkelijkheid moeten transcenderen om een weg naar nieuwe mogelijkheden te vinden. En zo’n weg naar nieuwe mogelijkheden bestaat er altijd, zowel in theorie, als in spirituele zin. In deze zin gaat het om de weg naar het verleden en naar de toekomst. Waarbij de filosofische vraag gesteld kan worden: wat is makkelijker te realiseren, een reis naar de toekomst of een reis naar het verleden? Ik denk persoonlijk dat een reis naar de toekomst meer mogelijkheden biedt dan een reis naar iets dat al heeft plaatsgevonden.

Een van de grootste obstakels is dat niets sneller kan reizen dan de lichtsnelheid. Er zijn wel theoretische modellen gemaakt, die tijdreizen mogelijk zouden kunnen maken, zoals wormgaten of de Alcubierre-aandrijving. Deze Alcubierre-aandrijving is een theoretisch concept voor de aandrijving waarmee een ruimtevaartuig sneller dan het licht zou kunnen reizen door gebruik te maken van het zogenaamde “warp-effect “. Dit idee werd in 1994 voorgesteld door de Mexicaanse theoretisch natuurkundige Miquel Alcubierre. Het basisprincipe van de Alcubierre-aandrijving is dat het de ruimtetijd voor het ruimteschip zou laten krimpen en achter het ruimteschip zou laten uitzetten. Hierdoor zou het schip als het ware “surfen”op een golf van ruimtetijd, zonder zelf sneller dan het licht te hoeven bewegen. Dit zou theoretisch gezien het reizen naar andere planeten stelsels, die om andere zonnen draaien, binnen een beperkte tijd, mogelijk kunnen maken. Een groot obstakel voor een eventuele realisatie van deze vorm van aandrijving is de noodzaak van exotische materie met negatieve energie, iets wat we momenteel nog niet kunnen produceren of manipuleren. Ook de energie welke hierbij nodig is, is gigantisch en zou zelfs een mobiele kernfusiereactor met waterstof atomen niet kunnen ophoesten. Dus voorlopig blijft dit een speculatief en zuiver theoretisch concept. Een andere theoretische benadering van tijdreizen zijn de wormgaten. Dit zijn hypothetische tunnels die verschillende punten in de ruimtetijd met elkaar verbinden.

Een ander idee wordt de vertakkende universa genoemd. Dit idee stelt voor dat elke keer dat een tijdreiziger een verandering in het verleden aanbrengt, het universum zich splitst in twee verschillende tijdlijnen. Dit zou paradoxen, zoals de grootvader paradox kunnen vermijden. Bij deze paradox is het idee als volgt: stel je voor dat je terug in de tijd reist en je grootvader vermoordt voordat hij je vader of moeder heeft verwekt. Dit zou betekenen dat een van je ouders nooit geboren wordt en dus jijzelf ook niet. Maar als je nooit geboren bent, hoe kon je dan terug in de tijd reizen om je grootvader te vermoorden? Dit creëert een logische tegenstrijdigheid. Hiervoor zijn ook weer theoretische oplossingen bedacht om deze paradox te omzeilen. Zoals de zelfcorrigerende tijdlijn, waarbij men stelt dat de tijdlijn zichzelf corrigeert om paradoxen te voorkomen. Bijvoorbeeld, als je probeert om je grootvader te vermoorden, zou er iets tussen kunnen komen, waarbij zo’n moordpoging niet lukt. Ook zouden parallelle universa een rol kunnen spelen. Volgens deze theorie zou elke verandering in het verleden een nieuwe parallelle tijdlijn creëren. Dus als je je grootvader vermoordt, zou je een nieuwe tijdlijn creëren waarin jij nooit geboren wordt, maar de oorspronkelijke tijdlijn blijft ook bestaan. Ook bestaat er een veel-werelden interpretatie. Deze benadering, afkomstig uit de kwantummechanica, suggereert dat elke mogelijke uitkomst van een gebeurtenis plaatsvindt in een eigen, parallel universum. Dan kan je in één universum je grootvader vermoorden en besta je niet, terwijl in een ander universum je grootvader blijft leven en je wel bestaat. Deze grootvader paradox blijft een fascinerend onderwerp in zowel de wetenschap als de filosofie en het roept diepgaande vragen op over oorzaak en gevolg en de aard van de tijd zelf.

Zoals ik al eerder memoreerde lijkt mij het reizen naar de toekomt gemakkelijker, dan naar het verleden. Een ander model van tijdreizen zou gaan via de parallelle geschiedenislijnen. Dit model suggereert dat er een groot aantal parallelle geschiedenislijnen bestaat. Tijdreizen zou dan betekenen dat je tussen deze verschillende tijdlijnen reist, wat paradoxen zou kunnen vermijden. Ook de zwarte gaten worden genoemd. Sommige theorieën willen de suggestie wekken dat de intense zwaartekracht van zwarte gaten de tijd kan vertragen of zelfs omkeren, wat theoretisch tijdreizen mogelijk zou kunnen maken. Verder wordt er gesproken van kosmische snaren. Dit zijn hypothetische, oneindig dunne objecten die door het universum lopen. Als twee kosmische snaren dicht bij elkaar zouden komen, zouden ze een lus in de ruimtetijd kunnen creëren die tijdreizen op die wijze mogelijk maakt. Hoewel dit allemaal fascinerende ideeën zijn, blijven ze allen strikt theoretisch en uiterst speculatief en zullen ze praktisch gezien niet zonder hulp van aardbewoners die uit de toekomst komen, opgelost kunnen worden.

Je zou ook nog kunnen denken aan een vorm die ik pseudo-tijdreizen zou wille noemen. Pseudo-tijdreizen met een VR-bril en AI is een fascinerende manier om de illusie van tijdreizen te ervaren zonder daadwerkelijk door de tijd te reizen. Met een VR-bril kun je volledig overgeleverd worden aan de suggestieve indruk die een virtuele wereld kan scheppen en waarbij het leven in verschillende tijdsperiodes kan worden nagebootst. Dit kan variëren van historische locaties tot super futuristische steden, van door paarden voortgetrokken koetsen tot vliegende auto’s. AI kan helpen bij het creëren van realistische en gedetailleerde omgevingen die je het gevoel geven dat je echt in een andere tijd bent beland. Tevens kan de AI worden gebruikt om interactieve elementen toe te voegen aan de virtuele omgeving. Dit betekent dat je dan echt kan communiceren met virtuele personages, objecten kan manipuleren en zelfs kan deelnemen aan historische gebeurtenissen. Dit verhoogt de perceptie van fysiek aanwezig zijn en maakt de ervaring levensechter. Pseudo-tijdreizen kan ook worden gebruikt voor educatieve doeleinden, door terug te reizen naar belangrijke momenten in de geschiedenis, kunnen gebruikers een dieper begrip krijgen van belangrijke gebeurtenissen en culturen. Ook bestaan er therapeutische toepassingen, waarbij VR en AI kunnen worden gebruikt voor therapeutische doeleinden, zoals het herbeleven van positieve herinneringen of het verwerken van trauma’s. Dit kan helpen bij het genezingsproces en het verbeteren van de geestelijke gezondheid. Natuurlijk kan pseudo-tijdreizen ook een geweldige bron van entertainment zijn, waarin je als reiziger een levensecht onderdeel kan worden in interactieve verhalen en ontdekkingen. Je zou virtueel in een raket kunnen stappen en op de maan weer kunnen uitstappen, of op de rode planeet mars landen en de stofstormen meemaken of de ijzige poolkappen bewonderen. 

Spiritueel gezien kan tijdreizen worden gezien als een manier om de onderlinge verbondenheid van alle dingen in het universum te ervaren. Het idee dat de tijd niet lineair is, maar eerder een web of een cirkel  van verbonden momenten, kan ons helpen een dieper begrip te krijgen van onze plaats in het universum. Dit betekent dat verleden, heden en toekomst allemaal tegelijkertijd bestaan en dat tijdreizen in feite een reis door verschillende bewustzijnstoestanden is. Ook kan tijdreizen symbool staan voor de reis naar zelfontdekking en persoonlijke transformatie. Door terug te kijken naar het verleden of vooruit te kijken naar de toekomst, kunnen we inzichten verwerven die ons helpen groeien en evolueren. In sommige spirituele tradities, zoals het hindoeïsme en boeddhisme, wordt tijdreizen geassocieerd met concept van karma en reïncarnatie. Het idee is dat onze daden in het verleden invloed hebben op ons huidige en toekomstige leven en dat we door spirituele oefeningen inzicht kunnen krijgen in onze vorige levens. Ook zou je mentaal tijdreizen nog kunnen benoemen, dit verwijst naar het vermogen om door middel van meditatie, hypnose of andere technieken terug te keren naar eerdere ervaringen of zelfs vorige levens.

J.J.v.Verre.

 

Steen der wijzen.

 

                     - Eenzame zwerver met te grote kiezelsteen.

Ik ben de eenzame zwerver die loopt langs een pad door de illusoire werkelijkheid, nog deels verbonden met vage herinneringen, maar blind voor nieuwe gebeurtenissen. Ik raap een grote kiezelsteen op en stop die in mijn uitgescheurde zak. Nu wordt mijn verdere tocht zwaarder door het gewicht van de steen of  juist lichter? Terwijl ik verder loop, voel ik de steen in mijn zak schuren tegen mijn heup. Het gewicht is een constante herinnering aan de keuzes die ik heb gemaakt en de lasten die ik draag. Maar naarmate de tijd verstrijkt, begin ik te beseffen dat de steen niet alleen een last is. Het is ook een symbool van mijn reis, een tastbaar bewijs van mijn doorzettingsvermogen en mijn vermogen om te blijven gaan, ondanks de obstakels. Elke stap die ik zet, brengt me dichter bij een nieuw inzicht. De steen, ooit een bron van ongemak, wordt mijn metgezel, een stille getuige van mijn tocht door de illusoire werkelijkheid. En zo, met elke stap, wordt mijn pad niet alleen zwaarder door het gewicht van de steen, maar ook lichter door de kracht die ik vind in het dragen ervan. Of je jouw steen uiteindelijk achterlaat of blijft dragen, hangt af van wat hij voor jou symboliseert en hoe je je reis wilt voortzetten. Als de steen een symbool is van de lasten en herinneringen die je met je meedraagt, kan het achterlaten ervan een daad van bevrijding zijn. Het kan betekenen dat je klaar bent om verder te gaan zonder de zwaarte van het verleden, open voor nieuwe ervaringen en mogelijkheden. Aan de andere kant, als de steen een bron van kracht en herinnering is aan je doorzettingsvermogen, kan het blijven dragen ervan je helpen om te blijven groeien en te leren van je reis. Het kan je blijven herinneren aan de uitdagingen die je hebt overwonnen en de lessen die je hebt geleerd. Misschien is het antwoord niet zwart-wit. Misschien draag je de steen een tijdje en op een gegeven moment, wanneer je voelt dat je klaar bent, laat je hem los. Of misschien vind je een manier om de steen lichter te maken, door de betekenis die eraan hecht te veranderen. Je gedachten te transformeren in een ander bestaansniveau, waarin de steen niet langer een last is, maar een bron van kracht en wijsheid. In dit nieuwe bestaansniveau zie je de steen niet meer als een gewicht dat je naar beneden trekt, maar als een symbool van je reis en de lessen die je hebt geleerd. De ruwe randen van de last herinneren je aan de obstakels die je hebt overwonnen, terwijl het gladde oppervlak van de steen je herinnert aan momenten van vrede en inzicht. Door de betekenis van de steen te transformeren, verander je ook je perspectief op je reis. Je ziet de uitdagingen niet langer als belemmeringen, maar als kansen voor groei en zelfontdekking. De steen wordt een metgezel, een bron van inspiratie die je helpt om verder te gaan, zelfs wanneer het pad moeilijk is. En zo, met elke stap die je zet, wordt de steen lichter, niet omdat hij fysiek verandert, maar omdat jij verandert. Je groeit, leert en transformeert en daarna verandert ook de manier waarop je de wereld en jezelf ziet. 

Geen zwerver meer in de illusoire werkelijkheid, maar een bewuste reiziger op een pad van zelfontdekking en vervulling. Je bent niet langer gebonden aan de vage herinneringen en valse schaduwen van het verleden of de onzekerheden van een troebele toekomst. In plaats daarvan leef je in het moment, volledig aanwezig en in harmonie met jezelf en je omgeving. Adem diep de opgeklaarde lucht in, geniet van de prachtige natuur en verwissel je afgesleten kledij. De steen in je zak is nu een symbool van je kracht en wijsheid, een herinnering aan de reis die je eens maakte en de lange weg die je moest afleggen om groei te mogen doormaken. Elke volgende stap die je zet, is een bewuste keuze, een reflectie van je innerlijke groei en je vermogen om betekenis te vinden in elke ervaring. Je pad is niet langer een illusie, maar een werkelijkheid die je zelf creëert, vol met mogelijkheden en nieuwe ontdekkingen. De grote kiezelsteen der wijzen was voor mij niet alleen een alchemistische substantie, maar een symbool voor de zoektocht naar spirituele groei, naar subjectieve perfectie.

J.J.v.Verre.

Een wolf in de maneschijn.

 

                               - Een wolf in het licht van de maan.

Het was een rustige avond op de Heershoeve, een prachtige verbouwde boerderij aan de Heersweg uit 1900. De maan stond bijna vol aan de hemel en wierp een zachte gloed over de tuin. Zoals elke avond liep ik naar het kippenhok om het deurtje te sluiten, zodat de kippetjes veilig waren voor de nacht. Overdag liepen ze vrij rond, scharrelend en pikkend in het gras. Als het donker begint te worden sluit ik het deurtje van de ren, zodat ze veilig zijn voor vossen en marters die ‘s avonds regelmatig door de tuin sluipen. Overdag is de buizerd de grootste vijand van mijn kippetjes, waarvan al een drietal de laatste jaren door die roofvogels zijn gedood. Terwijl ik door de tuin liep, voelde ik een lichte bries en hoorde het zachte geritsel van de dorre bladeren die op de grond lagen. De tuin was enigszins verlicht door het maanlicht, waardoor alles een magische uitstraling kreeg. Plotseling zag ik een donkere schaduw bewegen in de hoek van mijn oog. Eerst dacht ik dat het een herdershond was, maar toen ik beter keek, besefte ik dat het een wolf was. Een wolf, die nog maar enkele maanden geleden drie schapen op het weiland naast mij had dood gebeten. Een wolf in mijn tuin, wat kon ik doen? Mijn hart begon sneller te kloppen en ik voelde een lichte paniek opkomen. Het elektrische hek van de oprit was aan een kant open gebleven door een storing van de elektromotor en de reparatie was nog niet verricht. Langs deze geopende poort had de wolf had zijn weg naar binnen gevonden. Wat moest ik doen? Ik wist dat ik rustig moest blijven om de situatie onder controle te houden. Ik voelde in mijn broekzak naar mijn telefoon, haalde hem eruit en probeerde de zaklantaren functie te activeren, wat mij in het donker toch niet zo snel lukte. Ik dacht in een flits aan de woorden van Dion Graus die hij sprak tijdens de wolven discussie in de tweede kamer, namelijk dat er veel mensen zijn die lijden aan het Roodkapje syndroom. Toch voelde ik mij op dat ene korte moment best wel een beetje een bang wezentje, dat Roodkapje ook geweest moet zijn, toen zij besefte dat niet haar grootmoeder maar die wolf in bed lag. Weer dacht ik aan de bewegingen die Dion Graus demonstreerde hoe je een wolf kon verjagen. Een beweging met uitstrekkende armen in de richting van de wolf met daarbij een enigszins sissend geluid voortbrengend. Het hielp wel want de wolf draaide zich om en liep een stukje weg. Maar bleef verderop toch weer staan. Langzaam begon ik achteruit te lopen, mijn ogen geen moment van de wolf afhalend. Ik probeerde mijn ademhaling te kalmeren en bedacht me dat ik dat hek nooit open had moeten laten. Gek eigenlijk, meteen een zelfverwijt. Met nog enigszins trillende handen pakte ik mijn telefoon en belde mijn altijd klaarstaande buurman voor hulp. Tijdens het gesprek liep de wolf verder weg, mogelijk geschrokken van het geluid omdat ik de Iphone op de speaker had staan. Mijn buurman kwam eraan. Na een kwartier hoorde ik de sirene van de brandweer en een aantal auto’s die op de Heersweg reden in de richting van mijn boerderij. In totaal twaalf man liepen bij mij binnen door de deels geopende poort van mijn inrit. Brandweermannen, boerenjongens uit Kootwijkerbroek, mijn gebelde buurman, allemaal gekomen om mij tegen de wolf te beschermen. Met zoeklichten en telefoons werd mijn erf afgezocht. Geen wolf te vinden!! Ik bemerkte wel enige teleurstelling bij de toegesnelde menigte, maar dat kon ik goed maken door wat biertjes open te maken en een grote zak gezouten pinda’s in een soepbord te ledigen. Na een half uur in mijn keuken over wolven te hebben gesproken, begreep ik dat wolven hier in de buurt een steeds grotere plaag worden voor elke boer met schapen.

Recent had ik in een lokaal krantje een artikel gelezen van Ron Reitsma getiteld: Historie Herleeft, Wolven op de Veluwe. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), vluchtten veel dorpelingen naar de grote en veilige steden. Op het platteland ontstond er toen een heuse wolvenplaag. Om deze plaag in te tomen werden er regelmatig heel grote wolvenjachten georganiseerd waaraan duizenden drijvers verplicht meededen. Alle mannen van 14 tot en met 60 jaar werden opgeroepen. Drie dagen lang dreven de deelnemers de wolven op in de richting van rivieren of heel lange netten. Op 28 mei 1593 reikte Wilt van Broekhuizen, de adellijke heer van het kasteeltje Eschoten dat toen nog in Otterlo stond, 24 pond geld uit aan drie inwoners van Harskamp, die rond Harskamp vier jonge wolven gevangen hadden. Het loonde dus de moeite om op jacht te gaan, al was dat niet zonder gevaar. Een veel gebruikte methode was het graven van een wolfskuil. Door middel van een geitje of schaap werd een wolf naar een diepe kuil gelokt waar hij niet meer uit kwam. Althans, niet levend. Aan het begin van de 19^e eeuw waren er op de Veluwe waarschijnlijk geen wolven meer. De jacht had resultaat gehad want in de eeuwen ervoor werden er soms zeer hoge premies uitgekeerd als er een wolf gedood werd. Dat kon oplopen tot een kwart of zelfs een half jaarsalaris van een arbeider! Per wolf!! De laatste Nederlandse wolf werd hoogstwaarschijnlijk in 1845 in Limburg gedood, maar dat zal een zwervende zijn geweest die vanuit het buitenland kwam. Van complete roedels was toen in Nederland al een poos geen sprake meer. De wolven werden doeltreffend uitgeroeid vanwege de schade aan vee en wild maar ook doordat kinderen op zijn menu stonden. In 1818 en 1811 werden in noord Limburg elf kinderen door één of meerdere wolven gedood. Van Veluwse slachtoffers is mij niets bekend, daarvoor zullen de archieven eens grondig doorgespit moeten worden.** De eerste wolf die ik zelf in de natuur zag was in 2006, toen ik met de auto van Emmen naar Meppen reed. Naast de tweebaansweg liep toen net over de grens met Duitsland een wolf.

Die nacht sliep ik onrustig, maar was dankbaar dat de kippetjes veilig waren en dat ik hulp had gekregen. De volgende dag zorgde ik ervoor dat het hek goed gesloten was, zodat zo’n angstaanjagende ontmoeting niet nog eens zou gebeuren. Ik belde de reparateur van mijn elektrische hek en vertelde hem wat er was voorgevallen. Mijn hek gaat met de afstandsbediening wel open, maar sluit zich niet. Terwijl ik bij mijn hek stond en met de afstandsbediening aan het prutsen was, kwam mijn overbuurman aanlopen en vroeg mij of ik brand had gehad. Nee gelukkig geen brand en ook geen kat in de boom, zei ik. Hij vroeg me of ik zijn herdershond Rex had gezien, want die was gisteren weggelopen. Ja, vervolgde mijn buurman, hij is wat grijs van kleur en hij lijkt wat op een wolf. En omdat al die boeren hier in de buurt nogal anti wolf zijn, ben ik bang dat misschien in het donker iemand op hem gaat schieten. In een flits zag ik het gebeuren van de vorige avond weer voor me. Ja, dat zou toch best wel kunnen, dacht ik. Nou zei ik, enigszins hakkelend, ik denk dat ik hem gisterenavond bij mij op het erf heb gezien en vertelde hem toen het hele verhaal. Mijn buurman luisterde aandachtig, maar de ongerustheid omtrent zijn Rex was er zeker niet minder op geworden. Toen ik ‘s middags mijn laptop op schoot nam om dit verhaal op te schrijven, hoorde ik buiten geblaf en mijn buurman en Rex kamen even vertellen dat alles weer oké was. Fijn dat Rex weer terug is en ik keek nog eens even goed naar die lief ogende hond. Als ie geen lieve ogen had gehad, was het sprekend een wolf.

J.J.v.Verre.

Bronvermelding:

- Historie Herleeft, Wolven op de Veluwe, Ron Reitsma, 50 Plus, september 2018.**

                                - Wolvenjagers begin 19e eeuw.

  - Wolf wandelend op de Heersweg, infrarood opname, 26 mei 2024.

Het elfenbankje.

 

                                       - De foto van dit magische elfenbankje.

In een doorsnee bos, stil, maar verre van betoverend, kwam ik wandelend na een herfststorm met regen, een elfenbank tegen. Verscholen tussen de oude eikenbomen en varens en haast struikelend over al dat dorre hout, maakte ik een foto. Tijdens dat moment lichtte het conglomeraat van paddenstoeltjes even op en straalde een goudkleurig licht uit. Deze prachtige onverwachte kleur prikkelde mijn fantasie. Dit was geen gewoon bankje, maar een magische plek waar de elfen van het bos samenkwamen om te rusten en hun lichtzinnige verhalen te delen. Ja lichtzinnig, want Darindel, een nogal nieuwsgierig elfje, had ‘s ochtends vroeg in de zomer, toen de dauwdruppels nog glinsterden op de bladeren, tijdens haar ochtend vlucht, een bijzonder schokkende ervaring gehad. Een indirecte ontmoeting met een mannelijk mens, die poedeltje naakt door het bos banjerde. Darindel had een circulaire rondvlucht ondernomen en was even op het bankje gaan zitten om uit te rusten. Terwijl ze neerstreek op het elfenbankje en de rustgevende energie van de vroege ochtend inademde, zag ze het mensdier. Die liep diep inademend, met schouders omhoog op blote voeten aan haar voorbij. Normaal gesproken sloot Darindel altijd haar ogen als zij zich op haar bankje nestelde en luisterde dan naar de bosgeluiden. Maar vandaag hoorde ze niet het gefluister van de wind, het vrolijke gezang van de vogels of het zachte geritsel van de muisjes die tussen de takjes en dorre bladeren scharrelden. Vandaag was het niet het bos wat haar welkom heette en haar belevingswereld normaal verbond met de magie die deze plek uitstraalde. Nee, vandaag hield zij haar oogjes wijd open en staarde naar een vlezige wortel die tussen de benen van die mensman heen en weer bewoog. Langzaam verwijderde de wandelaar zich van haar bankje, jammer dat de zintuiglijke verrassing weer voorbij was, maar ook wel fijn dat hij haar niet opgemerkt had. Ze had veel vreemde verhalen over mensdieren gehoord, maar nooit zo’n kleding loze in dit bos gezien. De kracht van de zonnestralen deed haar ogen toe. Toen droomde ze weer verder, want elfjes dromen dag en nacht en hebben slechts een kortdurend waakbewustzijn. 

Toen ze weer ontwaakte zat een oudere elf Linoriël Reiger genaamd naast haar. Elfen dragen normaal twee namen. De eerste naam bepaalt plaats en opdracht van de elf in de elfenwereld en wordt aan het elfenkindje gegeven zodra de moeder zwanger is of wordt en soms bij sterk spirituele families nog voor de geslachtsdaad heeft plaatsgevonden. Een naam wordt als zeer persoonlijk beschouwd, vandaar dat binnen een familie vrijwel nooit dezelfde namen voorkomen. Linoriël was de bewaker van het elfenbankje en keek vaak wat nors, maar nu zei hij met een vriendelijke glimlach: “Welkom Darindel, dit bankje is een plek van verhalen en levende dromen. Vertel me, wat heb jij recent meegemaakt op je reis?” Darindel glimlachte en begon te vertellen over de prachtige bloemen die ze had gezien, de vriendelijke dieren die haar hadden geholpen, de stoere bomen die haar oude verhalen hadden verteld en andere geheimen van het bos die ze had ontdekt. Maar over de blote man mens geen woord. Terwijl ze sprak, leek het alsof het elfenbankje haar woorden absorbeerde en ze omzette in magische energie die door het hele bos werd verspreid. Linoriël luisterde aandachtig en knikte af en toe. “Jouw verhalen en emoties zijn een geschenk voor het bos, Darindel,”zei hij uiteindelijk. “Ze zullen hier voor altijd bewaard blijven, als een spirituele bron van inspiratie voor alle elfen die hier komen.” Soms maken we hier een ontmoeting mee met die andere dimensie waar de mensdieren wonen, daar heb je vast weleens over gehoord. De mensen die je dan ontmoet zoeken jou uit of jij de mensen. Darindel spitste haar elfen oortjes en zei wat quasi afwezig:”Ja, vaag wat over die mensdieren gehoord“. Ze had wel eens tekeningen gezien van mensdieren, maar die hadden altijd kleding aan gehad. “Soms “, sprak Linoriël verder. Soms kunnen we op deze plek een blik in de mensen dimensie werpen, maar het gevaar bestaat ook dat de mensen op hun beurt onze dimensie kunnen binnendringen. Darindel dacht na en voelde zich vereerd en dankbaar dat haar een blik in die andere wereld was gegund. Ze kon er misschien binnenkort met een vriendin elf over praten, maar nu niet met die Linoriël. Ze zou zich schamen om zo’n naakt mensdier te moeten beschrijven. Even later vloog Lino weer weg, haar in een soort van fijne verwarring achterlatend. 

Ze voelde zich opgewonden, maar ook uitverkoren dat zij dit mocht meemaken. Ze wist nu al dat ze frequent deze magische elfenbank zou bezoeken. Deze plek waar het geluid van het bos verstomd raakt door de magie van een dromende werkelijkheid. En zo bleef deze verzameling elfenbankjes in dit bos een plek van rust, magie, emoties, ervaringen en verhalen, waar elfen van heinde en verre samenkwamen om hun avonturen en verlangens te delen. En soms trad een elf door de elfenpoort naar de dimensie van de mens, maar geen elf wist precies waar je die droombrug kon vinden, het overkwam je gewoon. En heel sporadisch struikelde een mens op een plek van de betoverde overgang en ging door de tijdloze passage naar het elfenrijk. En heel soms kon dan zo'n struikelende sukkel als ik een korte blik in de wereld van elfen en kabouters werpen. In die dromende werkelijkheid zie je jezelf zitten op deze bank in het bos. Ik bekijk de foto en denk: De gouden glans ontbreekt en alweer geen elf te zien. 

J.J.v.Verre. 

Lost in space

 

                           -De ruimte wandeling van George Driver Nelson als onderdeel van Space Transportation System-41-C missie van NASA met Space Shuttle Challener, april 1984-

Niets was nog te veel om uitdrukking te kunnen geven aan mijn gevoel van verslagenheid. Winters zonlicht verblindde mijn ruimtelijk denken. Ik was losgeraakt van mijn capsule voor een stevige ruimte wandeling. Een wandeling hadden zij bij NASA dat genoemd, een ommetje maken. Wandelen in de eindeloze ruimte, als een pop aan touwtjes, in een nauw pak, ver verwijderd van moeder aarde. In mijn opleiding tot astronaut was deze “wandeling” veelvuldig geoefend en iedere keer slaagde ik foutloos voor deze test. Maar vandaag, juist vandaag, wat mijn grote dag moest worden, faalde ik als een stuntelende clown voor het publiek in het controlecentrum. Ook bij hen op Merritt Island is nu duidelijk geworden wat er met mij gaat gebeuren. Een losgeslagen kabel, de grote angstgegner van iedere astronaut. Alles in de ruimte is nu vijandig geworden voor het hele kleine mensje dat ik ben of wat ik was. Wachten totdat mijn zuurstof op is in dit grote niets. Denkend aan mijn geliefde familie, aan de welkomst party's die mij bij mijn terugkeer te wachten stonden. Een vluchtige gedachte aan een misgelopen onderscheiding, of dat nu belangrijk was. Wat kan een verloren held zich toch belachelijk maken door dit soort van gedachten kronkels. Ik herpak mijn huidige rol als verongelukte kosmonaut en richt me op de steeds kleiner wordende ruimtecapsule. Voor nog bijna 7 uur zuurstof, in een buiten mijn pak temperatuur van -270 graden Celsius, probeer ik alles wat net was gebeurd op een rijtje te zetten. Ik ben alleen in dit kille universum, mijn contacten met de Challenger zijn verbroken, mijn absolute stoffelijke einde is nabij. Een redding is onmogelijk in rationele perspectieven. Zal ik in een baan om de aarde blijven zweven? Zou ik naar de aarde terugkeren of zou ik te zijner tijd worden opgevist door een nieuwe missie?

Ik bemerk dat mijn gedachten regelmatig wegdromen ondanks te toch hoge adrenaline spiegel. Komt dat door angst of loop ik nu vooruit op mijn naderende einde? Vragen die niet wachten op een antwoord. Er dient zich wel een antwoord aan op een universele vraag die ik mezelf nooit stelde, maar waar een ieder in dezelfde positie verkerende, mee zou worstelen. Zinvol, positief, liefdevol en verbonden is het geloof in de kracht van mens zijn in uitzichtloze omstandigheden. Dat is de zin van het leven in het cyclisch gebeuren van geboren worden en sterven. Ik neem afscheid van mijn stoffelijk lichaam en ontkoppel mijn helm. Mijn eeuwige bewustzijn mag deze reis voortzetten en landen in een nieuwe constellatie.

J.J.v.Verre.

Het donkere spul in het heelal.

 

  -Beeld van de ESO telescoop-

-Onzichtbare materie moet volgens de sterrenkundigen wel bestaan, omdat anders zonder die extra zwaartekracht, door de hoge draaisnelheid van sterrenstelsels, deze uit elkaar zouden vliegen-

-”The more the universe seems comprehensible, the more it also seems pointless”.

-Steven Weinberg-

Donkere materie wordt het genoemd, een hypothetisch vulsel van het heelal. Het is niet zichtbaar met onze huidige detectie mogelijkheden. Het heeft massa en bevindt zich in grote hoeveelheden in alle sterrenstelsels en is niet te detecteren en kan niet samenklonteren tot een hemellichaam. Omdat ze niet zichtbaar is via de elektromagnetische straling die onze aarde bereikt, wordt ze donkere materie genoemd, in tegenstelling tot de zichtbare materie. Hoe weten we dan dat de donkere “materie” bestaat in het heelal? Het bestaan hiervan werd afgeleid uit de waargenomen zwaartekracht werking. Men ontdekte dat clusters van sterrenstelsels zwaarder zijn dat ze eruit zien. Als de massa wordt afgeleid uit de gemeten bewegingssnelheden van de afzonderlijke sterrenstelsels, komen er veel hogere waarden uit. Deze massa was veel groter dan de massa van de zichtbare sterren en gaswolken. Met andere woorden: de buitengebieden van de spiraalstelsels draaien sneller rond dan verwacht werd op grond van de bekende massa. Dit wordt het melkwegstelsel draaiingsprobleem genoemd. Er moet dus een sterker zwaartekracht veld zijn. Gegevens van de rotatiecurves van sterrenstelsels laten zien dat ongeveer 90% van de massa van een sterrenstelsel onzichtbaar is en alleen door het effect dat het op de zwaartekracht heeft is het donkere spul van eminent belang om nader onderzocht te worden. Om een verklaring te zijn voor de snelheid van sommige sterrenstelsels, moet de donkere materie voldoen aan de volgende eigenschappen:

-zij heeft massa

-zij bevindt zich in grote hoeveelheden in alle sterrenstelsels in het heelal.

-zij is niet zichtbaar of anderszins te detecteren via de elektromagnetische straling die ons op aarde bereikt.

-zij is diffuus en gaat niet op de schaal van planetenstelsels klonteren. Er zijn geen hemellichamen die bestaan uit donkere materie, omdat die lokale zwaartekrachteffecten zouden hebben.

-elementaire deeltjes die bestaan uit donkere materie, reageren niet met elkaar.

Er zijn meerdere hypotheses bedacht omtrent de donkere materie. Een daarvan gaat uit van de veronderstelling dat donkere materie zou bestaan uit relatief zware deeltjes, die “zwak interacterende massieve deeltjes”worden genoemd, of WIMP’s. Een andere hypothese spreekt juist van extreem lichte deeltjes, die axionen worden genoemd. In deze theoretische voorstelling zouden de WIMP’s zich gedragen als discrete deeltjes, terwijl de axionen zich gedragen als golven. Dan zou de donkere materie wellicht helemaal geen materie zijn. Ook de Amsterdamse natuurkundige Erik Verlinde publiceerde een geheel nieuwe theorie(zonder donkere materie), waarin zwaartekracht geen echte kracht is maar het gevolg van de rangschikking van informatie in een uitdijend heelal. Met andere woorden: zwaartekracht zou dan een verschijnsel zijn dat ontstaat uit de eigenschappen van de bouwstenen van het heelal. Dit zijn dan niet de atomen en moleculen, maar is abstracte informatie. Dan zou de ruimte niets anders zijn dan een opslagplaats van informatie.

Donkere energie is een vorm van hypothetische energie in het heelal die er voor zou zorgen dat er een versnelling optreedt in het uitdijen van het heelal. Volgens sommige onderzoekers zou de donkere energie zijn opgeslagen in zwarte gaten. En wel de superzware zwarte gaten die zich bevinden in het hart van sterrenstelsels. Er zou dan sprake zijn van een koppeling tussen de groei van zwarte gaten en de mate van uitdijing van het heelal. De kosmische koppeling genoemd. Deze uitdijing wordt weer afgeremd door de onderlinge zwaartekrachtwerking van alle materie in die ruimte. Die afremmende werking was kort na de oerknal, toen de gemiddelde materiedichtheid in het heelal veel groter was dan nu, het sterkst. In de loop van de tijd moet die afremmende werking in kracht zijn afgenomen. Uit studies heeft men kunnen afleiden dat er nu geen sprake meer is van afremming, maar van een versnelling. Het heelal dijt nu sneller uit dan een paar miljard jaar geleden. De verklaring voor dit fenomeen wordt gezocht in de werking van een mysterieuze vacuümenergie, die als een soort antizwaartekracht werkt en waardoor de lege ruimte steeds sterker opzwelt. Metingen van de Europese ruimtetelescoop wijzen uit dat circa 68 procent van de totale materie/energie inhoud van het heelal voor rekening komt van deze “donkere energie”. Ongeveer 27 procent van het heelal zou bestaan uit donkere materie. En maar 5 procent bestaat maar uit gewone materie, uit atomen en moleculen en daarvan is zelfs het grootste deel nog eens te koud en donker om waargenomen te worden. Wat moet er eigenlijk nog veel ontdekt worden en wat weten we eigenlijk nog weinig over ons universum. Zijn er meerdere universums? Is de snelheid van het het licht in het heelal wel constant? Het heelal is extreem uitgestrekt, zowel in ruimte als in tijd. De meeste sterren worden door planeten omgeven en er zullen zeker van al die verschillende planeten een aantal zijn waar net zoals hier op aarde, aan de voorwaarden voor het ontstaan van leven kan worden voldaan. Het wetenschappelijk ontsluiten van het mysterieuze zwarte spul in ons heelal is een van de grootste uitdagingen die fysici en astronomen de komende jaren als fikse kluif kunnen bestuderen. Misschien dat ook hier nullen en enen, verpakt in een stukje wiskunde, de bouwstenen zijn van onze gehele werkelijkheid. En is ons  universum zeker "Not Pointless".

J.J.van Verre.

Literatuur:

-Het heelal. Eindelijk duidelijk wat donkere materie is. Scientias.nl. 24 april 2023.

- Wat is donkere materie en wat is donkere energie? Wetenschapsagenda.nl

-Donkere materie en donkere energie.www.astronomie.nl

-Donkere energie. Wikipedia.

-Theorie over donkere materie opnieuw in twijfelachtig daglicht oor nieuwe metingen, Govert Schilling, DeMorgen, 20 dec.2016.

Kernfusie

                            

                                                    -Schema kernfusie.

Kernfusie is in de natuurkunde het samensmelten van twee lichte atoomkernen, waarbij uit die twee atoomkernen een zwaardere atoomkern wordt gevormd. Die nieuw ontstane, zwaardere atoomkern heeft een hoger atoomnummer. Hierbij komt energie vrij. Dit gebeurt via de bekende theorie van Einstein: E=m x c². Waarbij E= energie, m=massa en c=snelheid van het licht. Deze kernfusie processen vinden op onze zon plaats. De energie die vrijkomt als warmte, verwarmt onze aarde en kan via onze zonnepanelen worden omgezet in elektriciteit. Kernfusie is een “schoon”proces, omdat er geen radioactief afval bij ontstaat. Als we nu over kernfusie spreken dan bedoelen we het proces van samensmelten van een deuteriumkern en een tritium kern. Een licht atoom zoals deuterium, een isotoop van waterstof, dat is een waterstofatoom met 1 neutron. Een tritium kern is een waterstofatoom met 2 neutronen. Deuterium wordt verkregen uit water en tritium wordt verkregen uit een reactie met lithium, een element dat op aarde wordt gevonden. Lithium wordt veel gebruikt in de productie van accu's in mobiele telefoons. Als deuterium en tritium samensmelten onder invloed van een grote hoeveelheid kinetische energie en zeer hoge temperatuur, wordt er een heliumkern, een neutron en een grote hoeveelheid energie gevormd. De energie die hierbij vrijkomt wordt uitgedrukt in Mega elektronvolt (MeV). Een MeV is een miljoen elektronvolt. Een elektrovolt is de energie die een elektron wint als het een potentiaalverschil van 1 volt doorloopt. Ofwel de energieverandering die een vrij deeltje met een lading 1^e ondervindt wanneer het in een elektrisch veld een weg aflegt tussen 2 punten die een onderling potentiaalverschil van 1 volt hebben. Een elektrovolt (eV) = 1,6.10 ˉ¹⁹ joule (= elementaire lading maal 1 V). In de deeltjesfysica wordt de energie van systemen en deeltjes meestal uitgedrukt elektronvolt, omdat de joule voor microscopische hoeveelheden een onhandelbare grootheid is.

De kinetische energie van een bewegend deeltje wordt ook in elektronvolt uitgedrukt. Voor een betreffend deeltje geeft dit indirect ook aan wat zijn snelheid is. Een neutron van 1 eV heeft een snelheid van 14 km/sec. Een neutron van 1 MeV heeft een snelheid van 14.000 km/sec. Een elektron van 1 eV heeft een snelheid van 600 km/sec. De kinetische energie van deeltjes is ook wel een maat voor de kracht van een deeltjesversneller. Energie uit kernfusie is lange tijd de wens geweest van veel mensen die af wilden van de fossiele brandstoffen en tegen de kernsplitsing waren, omdat hierbij veel radioactief afval als bijproduct vrijkomt. In december 2022 werd vanuit het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië gemeld dat het voor het eerst was gelukt om fusie van atoomkernen te bewerkstelligen waarbij de energie die nodig was om het proces te initiëren, minder was dan de energie die bij de fusie vrijkwam. De test werd op 30 juli 2023 met succes herhaald.

Het belangrijkste probleem bij de fusie van een deuterium en tritiumkern is de hoge temperatuur die nodig is voor dit versmeltingsproces en de hoge druk. Deze extreem hoge temperatuur kan worden bereikt door middel van een extreem heet gas (plasma) die door een sterk magnetisch veld op z’n plaats wordt gehouden. Het is de kunst om plasma te produceren dat meer energie oplevert dan de productie kost. De economische winst kan pas evident zijn als het een concurrerende prijs kan bieden tegenover andere energiebronnen. Wel kan men afspreken dat voor het totale energie verbruik, de kernfusie energie een vast percentage moet bedragen, dat door regeringen gesubsidieerd mag worden. Zo kan het aantrekkelijk blijven om ook in kernfusie te blijven investeren.

Kernfusie is een relatief schone vorm van kernenergie, hoewel de wand van een kernfusie reactor door de vrijgekomen neutronen wel geleidelijk aan radioactief wordt. Na een levensduur van de reactor van enkele tientallen jaren, zal deze veilig moeten ontmanteld en zo’n 100 jaren moeten afkoelen”.

De tijd die nodig is om het proces van kernfusie efficiënt en redelijk betaalbaar te maken wordt geschat op 10 tot 15 jaar en dan is nog zo’n zelfde tijd nodig om die centrales te bouwen en op te starten. Als het technisch lukt om dit voor elkaar te krijgen, dan hebben we een onuitputtelijke, redelijk schone energie bron. Het zal het evenwicht in de wereld doen kantelen, want landen rijk aan fossiele brandstoffen, zoals olie en gas, zullen hun inkomsten zien dalen en daarmee zal ook de machtsverdeling in de wereld veranderen.

J.J. van Verre.

Literatuur:

-Vattenfall. Overtollige energie uit kernfusie: Dit is de grote doorbraak. group.vattenfall.com

30 aug. 2023.

-Kernfusie. Wikipeia.