Waar is de tweede maan gebleven?

 

                                    Waar is de tweede maan gebleven?

Heel lang geleden, toen de geëvolueerde mens pas op aarde was verschenen bestonden er twee manen. In sommige oude beschavingen en esoterische tradities vind je verwijzingen naar meerdere manen. In sommige Babylonische en Griekse mythen is er sprake van meerdere hemelse lichamen. Deze verhalen zijn natuurlijk interessant, maar zijn geen wetenschappelijk bewijs van een tweede maan. Wat de wetenschap wel kan doen is onderzoeken wat er met die tweede maan zou zijn gebeurd als die wel zou hebben bestaan. De hypothese over een botsing tussen twee manen van de aarde, ook wel bekend als de “Tweede maan-hypothese” of wel het “Big Splat” scenario genoemd, is een uitbreiding op de bestaande theorie over het ontstaan van onze maan. De meest geaccepteerde theorie over het ontstaan van de maan is de “Grote Botsingstheorie” of Giant Impact Hypothesis. Zo’n 4,5 miljard jaar geleden botste een planeet achtig object, genaamd Theia met de nog jonge aarde. Het materiaal dat door deze botsing de ruimte in werd geslingerd, vormde een ring rond de aarde. Uit die ring klonterde materiaal samen tot de maan zoals we die nu kennen óf tot meerdere manen. In 2011 stelden onderzoekers (Martin Jutzi en Erik Asphaug) voor dat die oer botsing niet één, maar twee manen kan hebben gevormd. Volgens hun theorie zou het volgende zijn gebeurd: Twee manen ontstaan uit de puinwolk rond de aarde. Eén grote(onze huidige maan) en een veel kleinere, waarschijnlijk maar met een doorsnee van een paar honderd kilometer. De twee manen draaien een tijdlang samen rond de aarde. Mogelijk zaten ze in een stabiele, maar ongelijke baan. Na miljoenen jaren later, geschat zo’n 10-100 miljoen jaren later, zou de kleinere maan traag botsen tegen de grotere maan. Dit zou dan gebeurt moeten zijn met een relatief lage snelheid van ongeveer 2 km/sec, wat vrij zacht is in astronomische termen. De kleine maan wordt verpletterd en uitgesmeerd over het oppervlak van de grote maan. Hierdoor zou de asymmetrie zijn ontstaan die we nog steeds op het maanoppervlak kunnen waarnemen. De achterkant van de maan, de “far side” is veel ruiger, dikker en bergachtiger dan de voorkant. De achterkant zou wel 20-30 km dikker zijn dan de voorkant. De voorkant welke naar de aarde is gericht, is gladder, met veel grote zeen van gestolde lava. Het gesteente op de achterkant is bij analyse chemisch verschillend dan op de voorkant. NASA’s GRAIL-missie in 2012 onderzocht de zwaartekrachtstructuur van de maan en vond sporen die deze hypothese ondersteunen, maar nog zeker niet bewijzend kunnen zijn. Een alternatief voor deze bevindingen is dat interne processen van de maan zelf, zoals convectie of magma stromen deze asymmetrie veroorzaakten.

De Schaduwmaan.

Er was een tijd, in de jeugd van ons zonnestelsel, dat onze aarde twee manen kende. De ene was groot, helder en trots en werd onze maan genoemd. Maar daar was ook nog een kleinere, stillere zuster. Zij draaide haar eenzame banen op een grotere afstand, als een onopgemerkte begeleider van een kosmisch danspaar dat nooit helemaal in balans was. Ze was niet geboren in rust, maar uit chaos. Geslingerd uit dezelfde vurige wolk van puin en vuur die volgde op de titanische botsing tussen de jonge aarde en Theia. Ze klonterde samen uit overschot, uit wat niet mee mocht doen aan de hoofdrol. Zij had slechts een bijrolletje, een schaduw in het licht van haar grote zus.

Eeuwen werden millennia en ze bleef doordraaien. In stilte. Geen leven, geen geluid, alleen de zwaartekracht die haar bond aan haar baan. Geen getuigen en geen herinnering. Terwijl de aarde afkoelde en oceanen zich vormden, keek zij zwijgend toe. Geen mens zou haar ooit betreden. Geen dichter zou haar ooit bezingen. Ook geen wolf zal ooit naar haar huilen. Dat laatste vond ze nog het pijnlijkste, misschien door een versnelling in haar kosmische bewustzijn. Langzaam, onafwendbaar, bracht het lot haar dichter bij haar grote zus. Niet in haat, niet in strijd, maar in een soort tragische aantrekkingskracht. Een langzaam crescendo van miljoenen jaren, een balletsprong zonder applaus. En toen gebeurde het. Geen explosie. Geen vuur. Slechts een trage, onontkoombare botsing. Zij smolt niet samen, haar lichaam werd niet verpletterd, maar haar massa werd uitgesmeerd over de rugkant van haar enige familielid. Die nu voor altijd opgezadeld werd met een ruige, bergachtige zijde, als stille getuige van die eeuwenoude omhelzing. En zo verdween Theia, als naam, als herinnering en nog steeds bestaat er heel veel twijfel of ze ooit wel echt geleefd heeft. Als litteken voor diegene die weet waar hij naar moet kijken. De aarde heeft haar uit het geheugen gewist, maar in het schemerlicht van de wetenschap en in de dromen van onderzoekers die de maan in kaart moeten brengen, leeft ze soms weer heel even op. De kleine schaduwmaan, het vergeten kind van de oude hemel in mythische verhalen.

J.J.v.Verre.